 |
Ὅσιος Ἀντώνιος ὁ Μέγας (17 Ιανουαρίου)
Μέγας Ἀντώνιος γεννήθηκε περί τό 251 μ.Χ. στήν πόλη Κομά τῆς Ἄνω Αἰγύπτου, κοντά στή Μέμφιδα, ἀπό γονεῖς εὐλαβεῖς καί εὔπορους. Ἔζησε στά χρόνια τῶν αὐτοκρατόρων Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.) καί Μαξιμιανού (285 – 305 μ.Χ.) μέχρι καί τήν ἐποχή τοῦ εὐσεβοῦς αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου καί τῶν παιδιῶν του.
Ἀπό τήν παιδική του ἡλικία ἦταν ὀλιγαρκής καί αὐτάρκης, «μόνοις δέ οἷς εὕρισκεν ἠρκεῖτο καί πλέον οὐδέν ἐζήτει». Σέ νεαρή ἡλικία, περίπου 20 ἐτῶν, ἔχασε τούς γονεῖς του. Ἕξι μῆνες μετά τήν κοίμηση τῶν γονέων του, ἄκουσε στήν ἐκκλησία τήν Εὐαγγελική περικοπή τοῦ πλουσίου νεανίσκου, στήν ὁποία ἀναφέρεται, ὅτι ὁ Χριστός εἶπε στόν πλούσιο νέο: «πώλησον τά ὑπάρχοντά σου καί δός πτωχοῖς». Τόση μεγάλη ἐντύπωση προξένησε ἡ Εὐαγγελική αὐτή προτροπή στήν ψυχή τοῦ Ἀντωνίου, ὥστε ἀμέσως διένειμε τά ὑπάρχοντά του στούς πτωχούς καί ἐνδεεῖς, ἀφοῦ φύλαξε τά ἀπολύτως ἀναγκαῖα γιά τήν συντήρηση αὐτοῦ καί τῆς μικρῆς του ἀδελφῆς, τήν ὁποία φρόντισε νά παραδώσει σέ Χριστιανές νέες παρθένους πού εἶχαν ἀφιερωθεῖ στή χριστιανική ἀρετή, βέβαιος ὅτι κοντά τους θά εἶναι κατά πάντα ἀσφαλής.
Ἀπό τότε ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος ἄρχισε νά ζεῖ ἀσκητικό βίο, ἐργαζόμενος ἀδιάκοπα καί ὑποβαλλόμενος σέ αὐστηρή νηστεία, γιά νά κατανικήσει τούς πειρασμούς τῆς σάρκας, ἀγρυπνώντας ὁλόκληρη τή νύχτα καί τρώγοντας ἐλάχιστα.
Στή συνέχεια ἀπῆλθε σέ τόπο ἔρημο καί μακρινό ὅπου ὑπῆρχαν μνήματα καί ἀφοῦ εἰσῆλθε σέ ἕνα ἀπό αὐτά ἔκλεισε τή θύρα. Ἡ τροφή του ἦταν ἐλάχιστη καί τοῦ τήν πήγαινε σέ καθορισμένες ἡμέρες ἕνας συνασκητής του. Ἐκεῖ ὑπερνίκησε, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, νέους πειρασμούς. Ἀργότερα πῆγε κοντά στά ἐρείπια ἐνός φρουρίου καί κατοίκησε σέ σπήλαιο χωρίς νά τόν βλέπει κανένας καί χωρίς νά δέχεται κανένα παρά μόνο ἕναν γνωστό του, ὁ ὁποῖος τοῦ ἔφερνε κάθε ἕξι μῆνες ψωμί γιά ὁλόκληρο τό ἑξάμηνο.
Μετά ἀπό εἴκοσι ὁλόκληρα χρόνια ἀσκήσεως καί ἀφοῦ ἔφθασε σέ ὕψη πνευματικῆς τελειώσεως, ἐμφανίσθηκε στόν κόσμο καί τότε ἄρχισαν νά συρρέουν περί αὐτόν πολλοί πού τόν θαύμαζαν ὡς ἀσκητή καί θαυματουργό. Μαρτυρεῖται ὅτι, ἐνῶ ὁ Ἅγιος βρισκόταν ἀκόμα στή ζωή, ἔβλεπε τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού ἐξέρχονταν ἀπό τό σῶμα τους, καθώς καί τούς δαίμονες πού τίς ὁδηγοῦσαν. Τό γεγονός αὐτό εἶναι πολύ θαυμαστό, ἀφοῦ μία τέτοια δυνατότητα εἶναι γνώρισμα μόνο νοερής καί ἀσώματης φύσεως.
Ἅγιος Γεώργιος ὁ Νεομάρτυρας ἐξ Ἰωαννίνων (17 Ιανουαρίου)
Ἅγιος Γεώργιος γεννήθηκε τό 1808 στό χωριό Τζούραλη τῆς ἐπαρχίας Γρεβενῶν ἀπό γονεῖς φτωχούς, τόν Κωνσταντίνο καί τήν Βασιλική. Λόγω τῆς φτώχειας τῆς οἰκογένειάς του ἔμεινε ἀγράμματος. Σέ μικρή ἡλικία έμεινε ορφανός καί μετέβη στά Ἰωάννινα, ὅπου ἔγινε ἱπποκόμος τοῦ Χατζῆ Ἀβδουλᾶ, ἀξιωματικοῦ του Ἰμίν Πασᾶ, πλησίον τοῦ ὁποίου παρέμεινε ἐπί ὀκτώ χρόνια.
Κατά τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1836 συκοφαντήθηκε ἀπό τούς Τούρκους, ὅτι εἶχε ἐξισλαμισθεῖ κατά τά προηγούμενα χρόνια καί ἐπανῆλθε στήν ὀρθόδοξη πίστη. Προσαχθείς στό κριτήριο ἀπολογήθηκε καί μέ πνευματική ἀνδρεία ἀπέδειξε ὅτι οὐδέποτε ἔγινε ἀρνησίθρησκος. Μετά ἀπό αὐτά καί ἐπειδή τόν βρῆκαν καί ἀπερίτμητο, ἀπολύθηκε.
Ἀργότερα ἔλαβε σύζυγο, τήν Ἑλένη καί προσλήφθηκε ὡς ἱπποκόμος στόν μουσελίμι τῶν Φιλιατῶν ἐπί τοῦ ἡγεμόνος Ἰωαννίνων Μουσταφᾶ Πασᾶ. Χρειάσθηκε ὅμως νά μεταβεῖ καί πάλι στά Ἰωάννινα γιά ἰδιωτικές του ὑποθέσεις. Ἐκεῖ, στίς 12 Ἰανουαρίου 1838, ἡμέρα Τετάρτη, ἕνας Ὀθωμανός τόν συκοφάντησε καί πάλι ὅτι προηγουμένως ἦταν Τοῦρκος καί τώρα εἶναι Χριστιανός. Ἀφοῦ τόν συνέλαβαν, τόν ἔκλεισαν στήν φυλακή καί τόν ἐκβίαζαν νά ἀλλαξοπιστήσει. Ἐκεῖνος παρέμεινε ἀμετάπειστος, ὁμολογώντας τήν πίστη του στόν Χριστό. Ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῶν Ἰωαννίνων μάταια προσπάθησαν νά προλάβουν τήν ἄδικη ἀπόφαση κατά τοῦ Γεωργίου καί νά τόν πείσουν νά δραπετεύσει ἀπό τή φυλακή καί νά φυγαδευτεῖ στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα. Τό μαρτύριο ἄρχισε. Τοῦ τρυποῦσαν τά νύχια μέ βελόνες καί ἔβαζαν στά στήθη του μεγάλες πέτρες. Ἐκεῖνος ὑπέμενε γενναία λέγοντας : «Εἶμαι Χριστιανός».
Ἅγιος Θεοδόσιος ὁ Μέγας ὁ βασιλεύς (17 Ιανουαρίου)
Μέγας Θεοδόσιος καταγόταν ἀπό τήν Ἰβηρία καί γεννήθηκε τό 346 μ.Χ. Ἦταν υἱός τοῦ στρατηγοῦ Θεοδοσίου, Κόμητος τῆς Ἀφρικῆς, ὁ ὁποῖος εἶχε διαπρέψει ἐπί τοῦ αὐτοκράτορα Οὐαλεντιανοῦ (364 – 378 μ.Χ.) καί θανατώθηκε ἄδικα μετά ἀπό συκοφαντίες. Τότε ὁ υἱός του, ὁ ὁποῖος, ἐπίσης, εἶχε διακριθεῖ γιά τήν εὐσέβειά του καί τά στρατηγικά προτερήματά του, ἀποτραβήχτηκε στά πατρογονικά του κτήματα στήν Ἱσπανία καί ἀπεῖχε ἀπό κάθε ὑπηρεσία.
Ὅταν ὁ νέος αὐτοκράτορας τῆς Δύσεως Γρατιανός κληρονόμησε καί τό Ἀνατολικό τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας, τόν πῆρε κοντά του ὡς συνεργάτη. Μόλις ἔφθασε στήν αὐλή ὁ Θεοδόσιος προήχθη σέ «στρατηλάτη τῆς ἵππου» καί μέ αὐτό τό βαθμό, κατόρθωσε νά κερδίσει μία ἀρκετά ἐντυπωσιακή νίκη κατά τῶν Σαρματῶν, πού ἐπωφελούμενοι τῆς γενικῆς ἀναταραχῆς εἶχαν στό μεταξύ εἰσβάλει στό ρωμαϊκό ἔδαφος. Ἡ ἀνταμοιβή γιά τή νίκη ἦταν ἡ προαγωγή στό ὕπατο ἀξίωμα: ὁ Γρατιανός τόν ἔστεψε Αὔγουστο τῆς Ἀνατολῆς στήν πόλη Σίρμιον πού βρισκόταν στό κέντρο τῆς Ρωμαϊκῆς Εὐρώπης. Ἡ στέψη ἔγινε στίς 19 Ἰανουαρίου τοῦ ἔτους 379 μ.Χ. Ὁ Θεοδόσιος ἦταν τότε τριάντα τριῶν ἐτῶν.
Πρῶτο ἔργο τοῦ νέου Αὐγούστου ἦταν νά καταπολεμήσει τούς Γότθους στήν Ἰλλυρία. Ἀλλά πρίν συντελεσθεῖ τό ἔργο αὐτό, ὁ Θεοδόσιος κέρδισε ἄλλο τρόπαιο ἐπί τοῦ ἐδάφους τῆς πίστεως καί τῆς Ὀρθοδοξίας. Μέ διάταγμα, τό ὁποῖο ἐξέδωσε στίς 27 Φεβρουαρίου τοῦ 380 μ.Χ., ὁ Θεοδόσιος καθόριζε ἐπί δογματικοῦ ἐπιπέδου τήν ἔννοια τῆς Ὀρθοδοξίας, διεκήρυξε ὅτι μόνο οἱ παραδεχόμενοι τίς ἀποφάσεις τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού συνῆλθε στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, ἐδικαιοῦντο νά ὀνομάζονται Χριστιανοί καί ὅτι στούς αἱρετικούς δέν ἐπιτρεπόταν νά σφετερίζονται τό ὄνομα τῆς Ἐκκλησίας. Τέλος μέ τή δημοσίευση ἐνός ἀκόμη νόμου, γιά τήν ἐφαρμογή τοῦ ὁποίου χρειάσθηκε νά ἐπέμβει ὁ στρατός, ἀπαίτησε τήν ἀπόδοση ὅλων τῶν Ἐκκλησιῶν στούς Ὀρθοδόξους.
